Ιλιάδα Β' Γυμνασίου - Ραψωδία Α' (στ. 1- 306)

ΣΤΙΧΟΙ 1 – 53

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.1-11: Προοίμιο – Επίκληση της Μούσας – Εισαγωγή στην επική αφήγηση.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.12-24: Ο Χρύσης ζητάει την απελευθέρωση της κόρης του.

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 25-43: Ο Αγαμέμνονας αρνείται και διώχνει το Χρύση – Η προσευχή του Χρύση.

4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 44-53: Ο Απόλλωνας στέλνει λοιμό στους Αχαιούς.

Ø  ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Για να πει την ιστορία του, ο ποιητής χρειάζεται τη βοήθεια της Μούσας.

2)      Ο θυμός του Αχιλλέα έφερε πολλές συμφορές στους Αχαιούς.

3)      Ο θυμός ήταν αποτέλεσμα της έχθρας που έστειλε ο Απόλλωνας ανάμεσα στον Αχιλλέα και στον Αγαμέμνονα, επειδή ο τελευταίος πρόσβαλε τον ιερέα Χρύση και δεν άφησε ελεύθερη την κόρη του.

Ø  ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ ΘΕΩΝ:

1)      Ο ποιητής καλεί τη θεά (τη μούσα) να τον βοηθήσει στην αφήγηση της ιστορίας του.

2)      Ο Χρύσης επικοινωνεί με τον Απόλλωνα και μπορεί να τον πείσει να του κάνει κάποια χάρη.

3)      Ο Απόλλωνας οργίζεται με τον Αγαμέμνονα.

4)      Ο Δίας κάνει τρομερά σχέδια για τους ανθρώπους και φροντίζει  να εκπληρωθεί η βούλησή του με οποιοδήποτε κόστος για τους θνητούς.

Ø  ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:

-          ΑΧΙΛΛΕΑΣ: Παθιασμένος, ευγενικός, άριστος, φιλονικεί με τον Αγαμέμνονας και ο τρομερός θυμός του έχει ολέθριες συνέπειες για τους Αχαιούς.

-          ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ: Σκληρός, ασεβής, εγωιστής, αντιπαθής, που ασκεί με απόλυτο τρόπο την εξουσία που του δίνουν οι τίτλοι του.

-          ΧΡΥΣΗΣ: Θεοσεβής και συμπαθητικός αρχικά, εγωιστής, εκδικητικός, που βάζει πάνω απ’ όλα το δικό του συμφέρον.

ΣΤΙΧΟΙ 54 – 306

Ø  ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.54-68: Ο Αχιλλέας συγκαλεί συνέλευση και προτείνει να  συμβουλευτούν μάντη.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 69-84: Ο μάντης Κάλχας εκφράζει το φόβο του να μιλήσει και ζητεί προστασία από τον Αχιλλέα.

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.85-101: Ο Αχιλλέας διαβεβαιώνει το μάντη πως δεν κινδυνεύει κι εκείνος αποκαλύπτει την αιτία του κακού.

4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.102-129: ο Αγαμέμνονας κατηγορεί το μάντη.

5Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 130-187: Η σύγκρουση του Αγαμέμνονα με τον Αχιλλέα.

6Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.188-244: Ο εξοργισμένος Αχιλλέας σκέφτεται να σκοτώσει τον Αγαμέμνονα – Παρεμβαίνει η Αθηνά και τον συγκρατεί.

7Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.245-303: Η προσπάθεια του Νέστορα να συμφιλιώσει τους δυο ήρωες.

Ø  ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η συνέλευση.

2)      Οι κατηγορίες του Αγαμέμνονα εναντίον του μάντη Κάλχαντα.

3)      Η σύγκρουση Αχιλλέα και Αγαμέμνονα.

4)      Η αιτία του Τρωικού πολέμου.

5)      Η παρέμβαση της Αθηνάς και ο διάλογός της με τον Αχιλλέα.

6)      Η αποχώρηση του Αχιλλέα από τον πόλεμο και οι προβλέψεις του.

7)      Η αποτυχημένη παρέμβαση του Νέστορα.

Ø  ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ ΘΕΩΝ:

-          Στίχοι 195-196 και 208-209: Η Ήρα αγαπάει εξίσου τον Αγαμέμνονα και τον Αχιλλέα.

Ø  ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΘΕΩΝ:

-          Στίχοι 193-222: Η Αθηνά κατεβαίνει από τον Όλυμπο και συνομιλεί με τον Αχιλλέα.

Ø  ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:

-          ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ: Σκληρός, εγωιστής, αλαζόνας, φιλονίκης.

-          ΑΧΙΛΛΕΑΣ: Γενναίος, λογικός, δίκαιος, ανυποχώρητος σε ζητήματα τιμής, συναισθηματικός, ευσεβής, υπερήφανος, εγωιστής.

-          ΝΕΣΤΟΡΑΣ: Λογικός, σοφός, με άψογη επιχειρηματολογία.

Ø  ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟΣ:

-          Η Αθηνά λειτουργεί ως «από μηχανής θεός» αφού παρεμβαίνει στη φιλονικία Αγαμέμνονα – Αχιλλέα, τη στιγμή που ο Αχιλλέας σκέφτεται να σκοτώσει τον αρχιστράτηγο, δίνει δηλαδή λύση σε κρίσιμες στιγμές της πλοκής, τη λύση που δεν μπορούν να δώσουν με αληθοφάνεια οι πρωταγωνιστές του έργου.

Ø  Η ΦΙΛΟΝΙΚΙΑ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ ΚΑΙ ΑΧΙΛΛΕΑ:

1)      Στίχοι 106-120: Εισαγωγή.

2)      Στίχοι 121-147: Χαλαρή αντιπαράθεση.

3)      Στίχοι 148-171: Απότομη ένταση και μετατροπή της αντιπαράθεσης σε ανοιχτή πλέον σύγκρουση, αποκάλυψη μιας υποβόσκουσας γενικότερης αντιπαλότητας.

4)      Στίχοι 172-187: Κορύφωση της σύγκρουσης.

5)      Στίχοι 188-222: Μετεωρισμός της σύγκρουσης, εσωτερική πάλη του Αχιλλέα, παρέμβαση της Αθηνάς.

6)      Στίχοι 223-244: Πτώση σε καθαρά λεκτική αντιπαράθεση, επικύρωση με τον όρκο του Αχιλλέα.

7)      Στίχοι 245-284: Διακοπή της αντιπαράθεσης.

8)      Στίχοι 285-303: Χαλάρωση και κλείσιμο.

Ø  Αφηγηματικές τεχνικές - Εκφραστικά μέσα

1.      Τα άστοχα ερωτήματα (στ. 66) σε συνδυασμό με τους δισταγμούς του Κάλχανταεπιβραδύνουν (καθυστερούν) το χρόνο της αφήγησης.

2.      Επική ειρωνεία : όταν οι ακροατές γνωρίζουν κάτι που οι ήρωες του έπους το αγνοούν (στ. 55 κ.εξ.)

3.      Το σχήμα του αδυνάτου : όταν  ο ποιητής θέλει να τονίσει ότι δεν πρόκειται να συμβεί κάτι, το παραλληλίζει με κάτι που είναι αντίθετο στους φυσικούς νόμους. (ισχύει και στα δημοτικά τραγούδια)(στ. 235 κ.εξ.).